Cacennau afiach o neis

Ddydd Gwener fe fues i mewn ffair gacennau gwahanol iawn, doedd na ddim cupcakes del na macarons prydferth yn agos at y lle. Na roedd y digwyddiad yma yn amgueddfa patholeg St Barts, Llundain. Ie, ymysg y jariau o esgyrn ac organau wedi’u piclo, roedd ‘na ffair gacennau yn cael ei chynnal. Enw’r digwyddiad oedd Eat Your Heart Out, ac yn ogystal a chalonnau roedden nhw’n gwerthu cupcakes gwythiennau neu berfeddion, siocled STDs a chacen ysgyfaint gydag emffysema.

Edrych yn hollol afiach, ond wir i chi roedden nhw’n blasu’n hyfryd.

Syniad anhygoel Miss Cakehead yw Eat Your Heart Out a dyma’r drydedd flwyddyn iddi gynnal y digwyddiad.

Roedd y cacennau wir yn anhygoel o realistig, ac yn amlwg roedd yna lot o waith wedi mynd fewn i’r digwyddiad.

Yn ogystal ag edrych ar y sbesimenau yn y jariau a synnu ar y cacennau, roedd yr amgueddfa hefyd wedi trefnu ystod o ddarlithoedd.

Sex and the City oedd thema’r darlithoedd ddydd Gwener, ac fe wnes i wrando ar ddarlith ddiddorol iawn gan Dr Lesley Hall ar STDs yn Llundain o’r 17eg ganrif hyd at heddiw.

Nawr efallai bod patholeg a chacennau yn swnio fel cyfuniad od, ond bwriad y digwyddiad yw addysgu pobl a chodi ymwybyddiaeth o afiechydon, mewn ffordd ysgafn a hwyl.

Fel rhywun sydd â chryn ddiddordeb mewn bywydeg ac anatomi (fe astudiais ffisiotherapi ar un adeg!), roeddwn i wrth fy modd gyda’r holl gysyniad. Mae’n wych gweld pobl yn bod mor greadigol gyda chacennau.

Felly pwy sy’n ffansi darn o goes septig?

Cacennau moron iach (ish!)

Dwi di recordio eitem arall ar gyfer rhaglen Blas ar Radio Cymru. Fe fydd o’n cael ei ddarlledu yn y flwyddyn newydd pan fydd y rhan fwyaf ohonom ar ryw fath o ddiet. Felly fe fues i’n trafod cacennau iachus efo Rhodri Williams.

Nawr dyw cacen byth yn mynd i fod cweit mor dda i chi ag afal neu ryvita, ond mae’n bosib gwneud cacen sydd ychydig yn fwy iachus na’r arferol. Trwy, er enghraifft, leihau’r braster, defnyddio blawd wholemeal neu ddefnyddio llai o siwgr.

Ond yn bersonol dwi’m yn siwr os oes yna bwynt. Yn anffodus cacen sy’n llawn siwgr a braster sydd fel arfer yn blasu orau! Felly os ydych chi ar ddiet, rhowch y gorau i’r cacennau am y tro, neu bwytewch gacen bob nawr ag yn y man. ‘Everything in moderation’ ynte!

Er hynny dwi wedi ymdrechu i ganfod rysait ar gyfer cacen fydd ddim yn eich gwneud chi deimlo’n hollol euog, ond sydd hefyd yn blasu’n dda. A gan mai cacennau moron yw’r rhain, dwi’n licio perswadio fy hun eu bod nhw’n cyfri tuag at fy ‘five a day’!

Felly dyma fo’r rysait ar gyfer cupcakes moron iach (ish!)

Cynhwysion

1 oren
140g cyrens
125ml olew rapeseed
115g blawd plaen wholemeal
115g blawd codi wholemeal
1 llwy de o bowdr codi
1 llwy de bicarbonate of soda
1 1/2 llwy de o mixed spice
140g siwgr brown golau
280g moron wedi’i gratio (tua 4-5)
2 wy

Dull

1. Cynheswch y popty i 160C / 140C fan.
2. Gratiwch groen yr oren a gwasgwch sudd hanner oren. Cymysgwch gyda’r cyrens a’u gadael i socian tra’ch bod chi’n paratoi gweddill y gacen.

3. Rhannwch un o’r wyau gan roi’r gwyn wy mewn un bowlen a’r melyn mewn bowlen arall. Ychwanegwch yr wy arall at y melynwy.
4. Ychwnaegwch y siwgr a chymysgwch gyda chwisg trydan am 2-3 munud.
5. Cariwch ymlaen i gymysgu ar bwer isel ac ychwanegwch yr olew yn araf.
6. Mewn bowlen arall cymysgwch y ddau flawd, powdr codi, bicarbonate of soda a’r mixed spice. Ychwanegwch at y siwgr ag wy, hanner ar y tro, a’i gymysgu gyda llwy bren neu spatula blastig. Fe fydd y gymysgedd yn stiff iawn ar y pwynt yma, ond peidiwch â phoeni.
7. Ychwanegwch y moron a’r cyrens (gan gynnwys unrhyw hylif) at y blawd.
8. Nawr ychwanegwch binsied o bowdr codi at y gwynwy sydd ar ôl a’i gymysgu gyda chwisg trydan nes ei fod yn bigau meddal.
9. Plygwch y gwynwy yn ofalus i mewn i’r gymysgedd gyda blawd.
10. Llenwch gesys muffin gyda’r gymysgedd, a’i bobi am 30 munud.

11. Gadewch i oeri a gorffenwch gyda ychydig bach o eisin wedi ei wneud gyda sudd oren.

Cupcakes lemon a cupcakes hufen ia

Dwi wedi bod yn arbrofi gyda cupcakes yn ddiweddar, mewn ymdrech i wneud rhywbeth ychydig bach yn fwy diddorol na chacen fanila gydag eisin fanila. Felly dwi wedi creu dau newydd –  cupcakes lemon a cupcakes hufen ia, gyda sypreis bach ynghanol y ddau.

Fe ddefnyddiais y rysait ar gyfer cupcakes fanila fel sail i’r ddwy gacen, ond ar gyfer y gacen lemon fe wnes i gyfnewid y fanila am ychydig o groen lemon wedi’i gratio.

Er mwyn ychwanegu ychydig mwy o flas i’r cacennau fe dorrais dwll ymhob un o’r cacennau, ar ôl eu coginio,  a llenwi’r rhai lemon gyda lemon curd a’r rhai fanila gyda jam mafon. Sypreis bach neis pan da chi’n brathu mewn iddyn nhw! Mae modd gwneud hyn efo cyllell, ond fe ddefnyddiais i declyn i dynnu canol afal – oedd yn torri twll bach perffaith yng nghanol y cacennau.

Fe ddefnyddiais i eisin menyn fanila arferol ar gyfer y cacennau hufen ia. Ond ar gyfer y cacennau lemon,  fe wnes i eisin menyn heb y fanila ond gan ychwanegu ychydig o sudd lemon ac i orffen fe wnes i gratio ychydig bach mwy o groen lemon ar eu pen (da chi’n meddwl bod yna ddigon lemon yn y cacennau yma?).

Roeddwn i eisiau gwneud i’r cupcakes hufen ia edrych fel hufen ia 99 traddodiadol. Felly fe roddais eisin menyn fanila ar dop y gacen a thywallt ychydig o saws mafon ar ei ben, ac wrth gwrs mae angen flake ar ben pob un hufen ia gwerth chweil!

Cacen briodas Lisa a Gwyddno

Y rheswm y dechreuais y blog yma, oedd gan fy mod i’n gwneud dwy gacen briodas eleni. Wel mae priodas rhif un wedi mynd a dod, felly dwi rwan yn rhydd i rannu’r hyn wnes i efo chi.

Priodas un o fy ffrindiau gorau Lisa oedd hwn, a’r gacen briodas oedd fy anrheg i iddi hi a’i gwr Gwyddno. Doedd Lisa ddim yn siwr os oedd hi eisiau cacen ffrwythau draddodiadol neu cupcakes, felly fe wnes i gynnig fy mod i’n gwneud y ddau iddi – dwy gacen ffrwythau a tua 70 o cupcakes.

Nawr gan fod y briodas yn Aberystwyth a minnau yn byw yn Llundain, roedd gwneud y cacennau yn bach o ‘logistical nightmare’!

Fe wnes i’r ddwy gacen ffrwythau nol ym mis Ebrill, felly’r unig beth oedd angen ei wneud gyda rheiny oedd eu gorchuddio gyda marsipan ac eisin a’u haddurno. Ond yn amlwg roedd rhaid gwneud y cupcakes ychydig ddiwrnodau cyn y briodas, a doeddwn i ddim yn ffansio cartio llond car o cupcakes o Lundain i Aberystwyth.

Yn y diwedd roedd fy chwaer i’n ddigon clên i adael i mi ddefnyddio ei chegin hi yn y Bermo i goginio’r cupcakes (gyda’r bonws ychwanegol bod ganddi Kitchenaid i leihau’r baich!) ac wedyn fe wnes i eisio ac addurno’r cacennau yn nhŷ fy mrawd yn Aberystwyth.

Y rysait wnes i ddefnyddio ar gyfer y vanilla cupcakes oedd yr un wnes i flogio yn ddiweddar, ac mae’n rhaid dweud eu bod nhw wedi gweithio allan yn berffaith.

Dyma liwiau Lisa ar gyfer y briodas ac felly y thema ar gyfer y cacennau hefyd. Pink, oren a navy.

Felly fe wnes i eisio’r cacennau i gyd gydag eisin gwyn a gwneud rhosod allan o flower paste ar gyfer y ddwy gacen ffrwythau, a chalonnau bach allan o sugarpaste ar gyfer y cupcakes.

Roedd yr holl broses yn dipyn o straen, gan fod yna gymaint i’w wneud ac mae diwrnod priodas rhywun mor bwysig, doeddwn i ddim am i unrhyw beth yr oeddwn i yn ei wneud i fynd o’i le.

Ond diolch byth roedd pawb yn hapus gyda’r cacennau a doedd na ddim un cupcake ar ôl ar ddiwedd y dydd. Felly roedd o’n werth o!

Roedd yn rhaid i fi gynnwys y llun yma, gan fod fy mrawd yn dweud bod gennyf yr un wyneb a fy mrawd bach ar ôl ennill rhywbeth yn yr eisteddfod!

Cupcakes

Y penwythnos yma oedd y cyfle cyntaf dwi wedi’i gael i wneud cupcakes ers i fi fod ar y cwrs ffab yna ychydig wythnosau yn ôl. Ges i gwpwl o ryseitiau i fynd adref efo fi felly dyma gyfle i drio nhw allan. Nawr dwi wedi sôn o’r blaen am fy ymdrechion i ffeindio’r rysáit perffaith ar gyfer cupcakes vanilla, wel dwi’n meddwl fy mod i wedi ffeindio un. Mi oedd pob un yn berffaith!

Nawr y tric ydi i guro’r menyn a’r siwgr am oes. Nawr dwi wastad wedi eu curo am ychydig o funudau, ond na, mae angen eu curo am lot hirach na fysech chi byth yn dychmygu – felly mae cymysgwr trydan neu un llawrydd yn hanfodol (a dyma’r rheswm dwi’n desperate am kitchenaid!)

Hefyd cofiwch fod yn rhaid i’r cynhwysion i gyd fod ar dymheredd stafell cyn dechrau, hynny yw eich menyn, wyau a llaeth.

O ac fe ddywedodd y ddynes ar y cwrs mai’r menyn gorau i’w ddefnyddio o bell ffordd yw lurpak (heb halen wrth gwrs). Nawr tydio’m yn rhad ond odd o ar special offer yn Sainsbury’s ar y penwythnos felly nes i sdocio fyny.

Cynhwysion

190g blawd codi

160g blawd plaen

240g menyn heb halen

450g siwgr caster

4 wy mawr

240ml llaeth

1 tsp vanilla extract

Dull

1. Cynheswch y popty i 180°C neu 160°C ffan. A rhowch 24 cas cupcake (dwi’n defnyddio rhai muffin) yn eich cupcake tray.

2. Gan ddefnyddio cymysgwr trydan, cymysgwch y menyn am 3 munud. Mae 3 munud yn lot hirach nag ydych chi’n ei feddwl felly amserwch o!

3. Nawr ychwanegwch y siwgr ychydig ar y tro, gan gario mlaen i gymysgu. Yna cymysgwch am 4/5 munud arall. Dyma mae’r ryseitiau yn ei olygu pan maen nhw’n dweud ‘cream the butter and sugar until light and fluffy’!

4. Yna ychwanegwch yr wyau, un ar y tro, gan gymysgu yn llwyr rhwng pob un.

5. Nawr cymysgwch y ddau flawd a’i roi i un ochr, ac ychwanegwch y vanilla i’r llaeth.

6. Ychwanegwch 1/3 o’r llaeth a vanilla at y menyn a siwgr a’i gymysgu yn dda.

7. Yna hidlwch 1/3 o’r blawd a’i gymysgu, ond gofalwch i beidio â’i gymysgu gormod.

8. Gwnewch hyn ddwywaith eto tan fod poeth wedi’i gymysgu.

9. Nawr mae angen llenwi’r cesys tan eu bod nhw’n 2/3 llawn.

10. Rhowch y cacennau yn y popty a’u coginio am tua 20-25 munud. Dwi’n tueddu i droi nhw rhyw 5 munud cyn y diwedd neu mae un ochr yn tueddu i frownio cyn y llall.

11. Pan maen nhw’n barod fe fydden nhw di dechrau brownio ar y top ac fe fydd skewer yn dod allan yn lan os da chi’n eu procio.

12. gadewch iddyn nhw oeri am ryw ddau funud yn y tun, yna tynnwch nhw allan a’u rhoi ar rack i oeri yn llwyr.

Dyma’r rysáit ar gyfer y butter icing. Unwaith eto mae angen lot mwy o gymysgu – da chi’n gweld rwan pam dwi angen kitchenaid?

250g menyn heb halen

450g siwgr eisin

1 tsp vanilla extract

6 tsp llaeth

Rhowch y menyn, llaeth a vanilla mewn bowlen efo hanner y siwgr eisin a’i gymysgu, dechreuwch yn araf achos mae’r siwgr eisin yn gallu mynd i bobman! Yna ychwanegwch weddill y siwgr eisin a’i gymysgu am 4 munud. Dyma sut da chi’n cael butter icing ysgafn neis.

Ar y pwynt yma gallwch ddefnyddio paste i liwio’r eisin, neu gadewch o’n wyn fel nes i a defnyddio addurniadau lliw.