Bisgedi cyntaf

Mae amser wir wedi hedfan yn ddiweddar, ac mae’r mab nawr wedi dechrau bwyta. Fel rhywun sydd wrth eu bodd gyda bwyd a choginio, mae hyn yn gyfnod cyffroes iawn i mi, ond hefyd yn cynnig her newydd i mi – pobi a choginio gyda llai o halen a siwgr na’r arfer. Ond mae’n un dwi’n ei fwynhau hyd yn hyn, yn sicr mae’n helpu bod y bychan yn mwynhau ei fwyd cymaint â’i fam.

Stwnsh neu bethau meddal mae’n ei fwyta yn bennaf ar hyn o bryd, ond gyda dannedd ar y ffordd, mae o’n mwynhau cnoi ar bethau caled hefyd. Felly dyma’r cyfle cyntaf i bobi bisgedi ar ei gyfer, bisgedi sydd yn ddigon caled fel nad oes modd iddo dorri darn mawr i ffwrdd, ond yn meddalu yn araf wrth iddo gnoi a sugno arnyn nhw. A bisgedi sydd wrth gwrs heb unrhyw siwgr ynddyn nhw, ond yn hytrach wedi’i melysu gan ychydig o biwre afal.

Nawr dwi’n ymwybodol iawn bod amser yn brin os oes gennych fabi bach, felly mae’r rhain yn syml ac yn gyflym iawn i’w gwneud, yn enwedig os oes gennych chi lond rhewgell o biwre afal yn barod, fel y fi.

Er bod y rhain yn berffaith ar gyfer babis o 6 mis ymlaen, mae’n dal yn bwysig i gadw golwg ar eich plentyn wrth iddyn nhw eu bwyta, rhag ofn iddyn nhw dagu.

Cynhwysion

300g o flawd plaen
1/2 llwy de o bowdr codi

1 wy

100g o biwre afal trwchus (Tua 2/3 afal) 

 

Dull

Dechreuwch drwy wneud y piwre afal. Peidiwch a phlicio’r afalau (mae yna lot o faeth yn y croen), ond torrwch y canol allan, a thorri’r afalau yn ddarnau. Dwi’n hoffi stemio fy afalau, ond gallech eu coginio mewn sospan hefyd. Fe ddylai gymeryd 15-20 munud hyd nes eu bod yn feddal. Yna defnyddiwch brosesydd bwyd i’w malu yn llyfn.
Gadewch i’r piwre oeri rhywfaint. 

Cynheswch y popty i 180C / 160C ffan a leiniwch dun pobi gyda phapur gwrthsaim. Cymysgwch yr holl gynhwysion hyd nes bod popeth yn dod at ei gilydd i ffurfio toes llyfn. 

Torrwch belen o’r toes a’i rolio yn sosej rhyw 2 fodfedd o hyd, Gosodwch ar eich tun pobi a’i wasgu yn fflat. Mae angen i’r bisgedi fod yn ddigon mawr i fabi eu dal yn eu dwrn i fwydo eu hunain, ond ddim yn rhy fawr i’w roi yn eu ceg. Ailadroddwch gyda gweddill y bisgedi gan sicrhau bod digon o le rhwng pob un. 

Coginiwch am 25-30 munud hyd nes eu bod yn euraidd ac yn galed. 

Gadewch i’r bisgedi oeri ar rwyll fetel. 
Fe fydd rhain yn cadw yn dda o’u rhoi mewn tun a chaead iddi. 

Tartenni afal

Mae cyfres arall o’r Great British Bake Off wedi dod i ben ac fel y cyfresau eraill cyn hyn, dwi wedi mwynhau hon yn aruthrol, ac yn hapus iawn o weld Nadiya yn ennill. Pencampwr haeddiannol yn fy marn i, wnaeth gynyddu mewn hyder wrth i’r gyfres fynd yn ei blaen gan greu cacennau trawiadol a blasus iawn yr olwg wythnos ar ôl wythnos.

Fel y dywedodd un person wrtha i ar twitter nos Fercher, ‘dyma dy world cup di ynte?’ – wel ia o bosib, ac o’r herwydd doeddwn i ddim yn mynd i fod yn hapus yn ei wylio adra ar fy mhen fy hun. O na, fe wnes i wylio’r rownd derfynol ar sgrin fawr mewn tafarn, gyda llond ystafell o gyd bobwyr a mwy na digon o gacennau a gwin.

A dweud y gwir dwi wedi bod yn cwrdd â grŵp o ffrindiau yn rheolaidd i wylio’r rhaglen, ac yn aml yn pobi rhywbeth i gyd fynd gyda themâu’r wythnos. Yn ystod wythnos toes y rhaglen, fe wnes i’r tartenni bach afal yma. Crwst pwff menynaidd, gydag afalau yn gorwedd ar bast almon melys. Tartenni bach trawiadol sydd mewn gwirionedd yn hawdd iawn i’w gwneud.

Fe wnes i fy nghrwst pwff fy hun, a wir i chi mae’n lot haws nag y buasech chi’n ei feddwl os ydych yn dilyn fy rysáit ar gyfer ‘rough puff’. Ond os yw amser yn wirioneddol yn brin yna does yna s dim byd yn bod gyda defnyddio paced da o does pwff, cyn belled mai un wedi’i wneud gyda menyn ydi o.  Ond rhowch gyfle arni unwaith o leiaf.

Cynhwysion
Ar gyfer y crwst

250g o fenyn oer

250g o flawd plaen

1 llwy de o halen

150ml o ddŵr oer

Ar gyfer y llenwad
80g o fenyn heb halen

80g o siwgr mân

1 wy

80g o almonau mâl

15g o flawd plaen

1 wy

1 llwy de o rym

2 afal

25g o fenyn wedi toddi

50g o siwgr mân

1 llwy fwrdd o jam bricyll wedi’i gynhesu efo llwy de o ddwr.

Dull

• Torrwch y menyn ddarnau bach a’u rhoi mewn powlen gyda’r blawd a’r halen.
• Gyda’ch dwylo rhwbiwch y menyn i mewn i’r blawd nes ei fod yn edrych fel briwsion bras. Rydych dal eisiau darnau gweddol fawr o fenyn ynddo.
• Yna gwnewch bant yn y canol ac ychwanegu tri chwarter o’r dŵr, a’i gymysgu i mewn gyda llwy neu gyllell nes ei fod yn dod at ei gilydd, gan ychwanegu mwy o ddŵr os oes angen. Gwnewch yn siŵr nad ydych yn tylino’r toes, fe ddylai fod yn reit lympiog.
• Ysgeintiwch ychydig o flawd ar eich bwrdd a siapiwch eich toes fel ei fod yn ffurfio petryal. Nawr roliwch allan o’ch blaenau i un cyfeiriad fel bod gennych un darn hir o does tua 30cm x 15cm.
• Plygwch draen o’r toes i lawr ar ben ei hun, cyn plygu’r traean gwaelod i fyny am ben hwnna, fel petai chi’n plygu llythyr!
• Nawr trowch y toes 90°, a’i rolio unwaith eto mewn un cyfeiriad nes ei fod tair gwaith mor hir eto. Ailadroddwch y plygu, cyn ei lapio mewn cling film a’i roi yn yr oergell am 30 munud.
• Ar ôl iddo oeri yn ddigonol, roliwch a phlygwch ddwywaith eto. Fe fyddwch wedi rholio a phlygu pedair gwaith erbyn y diwedd. Rhowch yn ôl yn yr oergell am 30 munud arall.
• Cynheswch y popty i 200°C / 180°C / Nwy 6 a leiniwch dun pobi gyda phapur gwrthsaim.
• I wneud y past almon chwisgiwch y menyn a’r siwgr gyda chwisg drydan am ychydig funudau hyd nes eu bod yn ysgafn ac yn olau. Ychwanegwch yr wy a’i gymysgu’n dda, yna plygwch yr almonau, y blawd a’r rym i mewn i’r gymysgedd.
•  Rholiwch eich toes nes ei fod yn drwch ceiniog punt. Yna gyda thorrwr siâp cylch tua 4 modfedd ar draws, torrwch 10 o gylchoedd allan.
• Gosodwch ar dun pobi wedi’i leinio gyda phapur gwrthsaim, a phrociwch ganol pob un gyda fforc.
• Rhowch yn ôl yn yr oergell am o leiaf 20 munud.
• Yn y cyfamser pliciwch eich afalau, torrwch y canol allan a sleisiwch yn dafellau tenau.
  Tynnwch y cylchoedd toes o’r oergell a thaenwch lond llwy de o’r past almon yn y canol a gosodwch dafellau afal am ei ben mewn patrwm del.
• Brwsiwch y menyn wedi toddi am eu pennau ac ysgeintiwch gyda siwgr mân. Coginiwch am 15 munud neu hyd nes bod y crwst yn euraidd a’r afalau yn dechrau lliwio.
  Gadewch i oeri ar rwyll fetel.
•  Wrth aros iddyn nhw oeri cynheswch y jam a’r dŵr mewn sosban a brwsiwch am ben y tartenni i roi sglein deniadol iddynt.

Pobi ar gyfer Dan Lepard

Dwi wedi sôn o’r blaen fy mod i’n aelod o glwb pobi lleol – band of bakers. Rydym fel arfer yn cwrdd ryw unwaith y mis, yn pobi llwyth o gacennau, bisgedi neu fara sy’n cyd-fynd a thema benodol. Wedyn da ni’n eu bwyta i gyd, cael sgwrs a diod fach ac yna’n mynd ag unrhyw beth sydd ar ôl adref gyda ni. Mae’n syniad syml iawn ond yn lot o hwyl.

Ond roedd y cyfarfod diwethaf ychydig yn wahanol i’r arfer, y tro hwn roedd rhaid i ni bobi rhywbeth penodol allan o lyfr gwych y pobydd Dan Lepard – Short and Sweet. Nawr does yna ddim byd anarferol am hynny, a dweud y gwir mae’n un o fy hoff lyfrau pobi felly roedd o’n ddigon hawdd dewis rhywbeth i’w wneud.

Ond roedd yna bwysau ychwanegol y tro hwn gan ein bod ni’n pobi ar gyfer y dyn ei hun, yn ogystal â nifer o newyddiadurwyr gan mai dyna lansiad swyddogol ar gyfer fersiwn yr Iseldiroedd o’r llyfr.

Mae Dan Lepard yn dipyn o arwr i mi, fe wnes i ddod ar ei draws yn wreiddiol yn y Guardian. Mae o wedi bod yn ysgrifennu colofn ar bobi ers rhai blynyddoedd bellach, er mae o newydd stopio ysgrifennu i’r papur er mwyn canolbwyntio ar brosiectau eraill. Mae ei ryseitiau wastad yn ddiddorol, yn flasus ac o hyd yn llwyddianus, ac mae ei lyfr Short and Sweet yn feibl i unrhyw un sy’n hoffi pobi. Mae yna gyflwyniadau swmpus i bob pennod a channoedd o ryseitiau ar gyfer popeth o fisgedi, i fara ac o does i deisennau.

 

Felly doedd hi ddim yn hawdd dewis un rysáit o’r llyfr; ond gan fy mod i wrth fy modd yn pobi ac yn bwyta byns melys, fe benderfynais wneud ei ‘sticky toffee apple buns’. Doeddwn i ddim wedi gwneud y byns melys yma, sy’n llawn cnau pecan ac afalau wedi’i coginio mewn caramel o’r blaen, felly roedd o’n her ychwanegol, ond un wnes i ei fwynhau yn fawr.

Mae’r byns yn hyfryd, mae’r cnau pecan yn rhoi ansawdd neis, sy’n cyferbynnu gyda’r toes meddal, a’r afalau wedyn yn ychwanegu melysrwydd a rhywfaint o leithder sy’n eu stopi rhag mynd yn sych o gwbl.

Ar y noson roedd rhyw bump ar hugain ohonom wedi pobi danteithion o lyfr Dan, ac roedd y byrddau dan eu sang gyda chacennau, bisgedi, bara a phastai. Gwledd go iawn.

A chwarae teg i Dan roedd o’n glên iawn, ac yn llawn canmol o’n hymdrechion ni. Mae o’n foi hyfryd ac roedd o’n grêt cael sgwrs ef fo am bobi, a chlywed am yr hyn mae o am wneud nesaf. Fe ddywedodd ei fod yn gweithio ar lyfr am bobi traddodiadol o Brydain, gan gynnwys ryseitiau o Gymru. Fe fydd hi’n ddiddorol gweld dehongliad rhywun o Awstralia o’n cacennau traddodiadol ni.

Roedd hi wir yn bleser cael bod yn rhan o’r noson ac o gael pobi ar gyfer rhywun mor dalentog â Dan Lepard.

Dathlu’r ddaear gyda Bryn Williams

Bob blwyddyn mae’r WWF (y bobl anifeiliad nid y reslars) yn gofyn i bobl ar draws y byd, i droi eu goleuadau i ffwrdd am awr er mwyn arbed trydan a hefyd i bwysleisio’r pryder ynglyn a newid hinsawdd.

Mae syniad yr  Awr Ddaear yn un syml iawn ond effeithiol, dwi’m yn meddwl ein bod ni’n sylwi cymaint o oleuadau da ni’n ei ddefnyddio tan mae popeth yn mynd yn dywyll am gyfnod. Felly am 8.30pm ar 31 Mawrth  maen nhw eisiau i bawb i droi eu goleuadau i ffwrdd am awr.

Ond mae eistedd o gwmpas yn y tywyllwch yn ddiflas, felly mae’r WWF yn annog pobl i ddefnyddio’r awr yna i gael pryd rhamantus dan olau cannwyll. Maen nhw hyd yn oed wedi perswadio nifer o gogyddion enwog i gynnig ryseitiau, gan gynnwys hoff gogydd pawb yng Nghymru ar hyn o bryd, Bryn Williams.

Dwi’n ffan mawr o fwyd Bryn Williams, ar ôl cael prydau anhygoel yn Odette’s, felly roeddwn i’n edrych ymlaen i weld ei fwydlen.

Fel pryd cyntaf mae ganddo rysáit ar gyfer cawl betys, sy’n edrych yn hyfryd. Macrell gyda broad beans a chorizo yw’r prif gwrs, rhywbeth fyddai’n sicr yn ceisio ei goginio yn y dyfodol. Ac i bwdin mae’n cynnig crymbl afal a chnau castan.

Fe fyddai’n sicr yn ceisio gwneud y ddau gwrs cyntaf yn y dyfodol ond am y tro, gan mai blog pobi ydi hwn, fe benderfynais wneud y crymbl.

Mae crymbl afal yn bwdin reit glasurol ond mae techneg Bryn o bobi’r crymbl ar wahân yn golygu eich bod chi’n cael crymbl sy’n hynod greisionllyd, sy’n cyferbynnu yn berffaith gyda’r afalau meddal. Mae’r almonau yn ychwanegu at yr ansawdd yna ac yn tostio’n hyfryd i roi blas ychwanegol i’r crymbl.

Mae’n rhaid cyfaddef nad ydw i’n or-hoff o flas nag ansawdd cnau castan, ac er eu bod nhw’n ychwanegu blas llawer mwy dwfn i’r crymbl, fe fuaswn i’n bersonol yn eu gadael allan y tro nesaf. Ond chwaeth bersonol yn unig yw hynny, ac fe fuaswn i’n annog unrhyw un i drio’r cnau yn y crymbl eu hunain.

Fe wnes i gwstard cartref i fynd gyda’r crymbl, oedd yn cyd-fynd yn berffaith, er fe fuasai hufen ia yn hyfryd hefyd. Un rhybudd am y ryaist yma, mae’n gwneud digon i deulu cyfan, felly os da chi’n bwriadu cael pryd rhamantus i ddau, hanerwch y cynhwysion.

Os da chi eisiau cenogi Awr Ddaear, gallwch gofrestru eich cefnogaeth fan hyn a gwnewch y mwyaf o’r awr yn y tywyllwch gyda phryd o fwyd hyfryd dan olau cannwyll (yn anffodus fydd Bryn Williams ddim yn dod draw i’w goginio i chi!).

Cynhwysion

12 afal, wedi eu plicio
1 pod fanila
125g siwgr caster
200g o gnau castan wedi’i goginio
1 llwy de o sbeis cymysg
25g menyn

Ar gyfer y crymbl

250g blawd plaen
200g siwgr caster
200g menyn, yn syth o’r oergell
150g o almonau wedi’i sleisio

Dull

1. Cynheswch y popty i 160C/140C fan/marc nwy 3.

2. Torrwch 3 o’r afalau mewn i sgwariau bach a’u gosod mewn sosban gyda’r pod fanila a’r siwgr. Gorchuddiwch gyda jyst digon o ddŵr a’u coginio nes eu bod nhw’n feddal. Dylai hyn gymryd rhyw 5 munud, ond cadwch olwg arnyn nhw. Yna stwnsiwch yr afalau gyda fforc a’u gosod i un ochr.

3. Torrwch weddill yr afalau a’r cnau castan mewn i ddarnau maint cegaid, a thaenwch y sbeis cymysg ar eu pen.

4. Cynheswch y menyn mewn padell ffrio a ffriwch yr afalau a chnau castan am ychydig o funudau.

5. Ychwanegwch at yr afalau wedi’i stwnsio yn y sosban. Trowch y gwres yn ôl ymlaen a choginiwch am 10 munud arall, neu nes bod yr afalau a’r cnau castan wedi coginio ac yn feddal.

6. Er mwyn gwneud y crymbl cymysgwch y blawd a’r siwgr mewn bowlen fawr. Ychwanegwch y menyn mewn darnau man a’i rwbio rhwng eich bysedd nes bod y gymysgedd yn edrych fel briwsion bras. Ychwanegwch yr almonau a’u cymysgu

7. Rhowch y crymbl ar hambwrdd pobi ai goginio yn y popty am ryw 10 munud, tan fod y gymysgedd yn euraidd frown. Fe fydd hyn yn sicrhau crymbl creisionllyd.

8. Rhowch y gymysgedd afal mewn bowlenni neu ramekins unigol (gwnewch yn siŵr eu bod nhw’n iawn i’w rhoi yn y popty). gorchuddiwch gyda’r crymbl a’u pobi yn y popty am 10 munud arall.

9. Gweinwch yn syth gyda digon o gwstard, hufen neu hufen ia.

 

Cacen afal sbeislyd

Ar ôl sbel bach heb flogio, dwi methu stopio rwan. Mae yna gymaint o bethau dwi wedi’i gwneud yn yr wythnosau diwethaf ond dwi heb gael cyfle i flogio amdanyn nhw. Nawr mae hwn yn un gacen mae’n rhaid i fi ei rannu. Dwi’n meddwl fy mod i wedi ffeindio cacen sy’n curo’r lemon drizzle! Nawr mae fy nghariad yn anghytuno efo fi (mae o’n ffan enfawr o’r lemon drizzle), a dyw Vaughan Roderick heb drio hon eto, ond dyma fy hoff gacen i ar hyn o bryd. Mae o jysd mor mooorish, oedd rhaid i fi stopio fy hun rhag bwyta’r holl beth ar unwaith. O’n i’n ffeindio fy hun yn mynd nôl am ‘un sleis fach arall’ dro ar ôl tro.

Mae’r sbeisys yn y gacen yn rhoi blas hyfryd iddi hi, ac yn mynd yn dda fe’r afalau sy’n sicrhau bod y gacen yn moist. Wedyn mae’r maple syrup ar y diwedd yn rhoi crwst melys neis i’r gacen.

Dyma’r ail dro i fi drio’r rysait (wnes i ganfod yng nghylchgrawn Delicious fis ….) a doedd hon ddim cystal â’r cyntaf i fi ei gwneud. Yn bennaf gan fy mod wedi tynnu’r gacen allan ychydig yn rhy gynnar ac o ganlyniad fe wnaeth y canol suddo rhywfaint. Ond roedd hi dal yn blasu’n hyfryd ac fe wnes i a fy nghariad ei sglaffio hi i gyd. Yn anffodus wnes i’m tynnu lluniau o’r gacen gyntaf, felly maddeuwch i fi nad yw hon yn edrych cweit mor berffaith ag y dylai hi!

Cynhwysion

190g menyn heb halen

40g siwgr caster

2-3 afal bwyta, wedi eu pilio a’u torri fewn i ddarnau reit fawr

1 tsp cinnamon

1 tsp nytmeg

1 tsp sinsir

220g sigwr brown ysgafn

2 wy mawr

½ tsp vanilla extract

220g blawd codi

maple syrup

Dull

1. Cynheswch y popty i 160°C / 140°C fan

2. Rhowch 40g o’r menyn mewn padell ffrio gyda’r siwgr caster. Toddwch y menyn dros dymheredd isel, peidiwch â’i droi ond ysgwydwch y badell bob nawr ag yn y man.

3. Unwaith iddo ddechrau troi’n caramel brown ychwanegwch yr afalau, cinnamon, nytmeg a sinsir a’i goginio am 5 munud pellach.

4 Tynnwch oddi ar y gwres a’i roi i un ochr.

5. Irwch ‘springform cake tin’ (un o’r rheiny ble mae’r ochr yn dod yn rhydd o’r gwaelod) a rhowch ychydig o bapur greasproof ar y gwaelod.

6. Cymysgwch gweddill y menyn gyda’r siwgr brown gyda chwisg electrig am 5 munud, tan ei fod yn ysgafn.

7. Ychwanegwch y wyau ychydig ar y tro (ryw lwy fwrdd dwi’n tueddu i’w wneud), gan guro’n llwyr rhwng bob llwy, yna ychwanegwch y vanilla a chymysgu.

8. Hidlwch y blawd a phinsied o halen mewn i’r gymysgedd a’i blygu trwodd. Yna ychwanegwch yr afalau a’u cymysgu yn ofalus.

9. Rhowch y gymysgedd yn y tun a’i goginio am 50-60 munud, neu tan fod skewer yn dod allan yn lan o ganol y gacen. (Roedd fy rhai i angen ychydig yn fwy na 60 munud)

10. Unwaith yr ydych wedi tynnu’r gacen allan o’r popty, tywalltwch ychydig o’r maple syrup dros y top i gyd.